In Vogelvlucht: stammen in het bos

BIDDINGHUIZEN - De afgelopen tijd is er volop in het Biddinghuizer bos gezaagd. Dit gebeurt tegenwoordig niet meer met handkracht maar met een velmachine (harvester). Dit is een machine die in de bosbouw wordt gebruikt om geheel gemechaniseerd bomen te vellen en de stammen ervan te bewerken.

De machine wordt vooral toegepast bij naaldhout waarvan de stammen recht zijn en de zijtakken dun. Als aan deze voorwaarden wordt voldaan kan ook loofhout worden verwerkt.


De machine voor houtkap werd ontwikkeld in Scandinavië. Het is daarmee mogelijk om iedere minuut een boom te vellen en te verwerken. De productie kan 100 tot 150 m³ hout per dag bedragen.

De harvester moet over de bosbodem manoeuvreren zonder deze te veel te beschadigen. Daartoe heeft de machine in het algemeen zes aangedreven wielen, verdeeld over drie assen, en knikbesturing. Tijdens de werkzaamheden in Biddinghuizen heeft men kunststofrupsen om de wielen aangebracht om zo meer draagkracht op de bosbodem te hebben en het insporen zoveel mogelijk tegen te gaan.

Twee van de drie assen bevinden zich onder de kraan, de derde onder de motor, die zich achter de cabine bevindt. De banden van deze machines zijn niet gevuld met lucht maar met water om het stuiteren tegen gaan en om meer stabiliteit tijdens het werk te hebben.


De machine velt de bomen en ontdoet ze van tophout. Met behulp van een processorkop worden de stammen van zijtakken en schors ontdaan. Vervolgens wordt het rondhout op maat gezaagd. De processorkop is computergestuurd. Voorafgaande aan het werk kan de man die de machine bestuurt de computer instellen op welke maat het hout gezaagd moet worden. Aan het einde van de werkdag kan er worden afgelezen hoeveel hout er gezaagd is.

Tijdens deze werkzaamheden is er ook nog iets wat opvalt in het bos, er blijven namelijk stammen van ca. 1,5 meter hoog staan. Het zijn de essenstammen die uitermate geschikt zijn voor de Hurley sport. Dit is een balsport die men beoefend Engeland, Ierland, Australië en Nieuw Zeeland. Het wordt alleen van essenhout gemaakt omdat dat een goede en bruikbare houtsoort is. Het grootste voordeel is dat dit houtsoort beschikt over grote wortelaanlopen.

De Flevopolder heeft een unieke bodem die de essen zeer geschikt maken voor deze balsport. De oude zeebodem klinkt in en hierdoor komt de wortelaanzet van de essenbomen een paar cm bloot te liggen en dat is nu net nodig voor het slaghout van de Hurley stick.


De stammen worden in een punt uitgezaagd. Uit een stam worden gemiddeld zo'n 12 tot 15 sticks gehaald. Dit zagen van de sticks kan op locatie gebeuren of bij de werkschuur van de hout aannemer. De sticks gaan dan in ruwe vorm naar Ierland waar ze vervolgens zelf zorgen voor de afwerking tot het eindproduct.

Zo ziet u maar meer dat het Flevolandse hout verschillende doeleinden kent en zelfs de wereld overgaat.

Die stammen in het bos van Biddinghuizen maken zo dit verhaal.

Dick van de Graaf